Wat hebben we bereikt?

ATMP faciliteit geopend
Levende geneesmiddelen – in de medische wereld ook wel bekend als Advanced Therapy Medical Products (ATMP) – laten kansrijke resultaten zien bij moeilijk te behandelen vormen van kanker. In 2023 opende de ATMP-faciliteit in het Erasmus MC. Een mijlpaal voor het versneld uitrollen van de verschillende onderzoeken van Support Casper.

Dendritische celtherapie
De eerste alvleesklierkankerpatiënten zijn inmiddels behandeld met in het ATMP-lab ontwikkelde dendritische cellen. De onderzoekers halen deze cellen uit de patiënt en dan worden ze na aanpassing in veelvoud teruggeven om een antitumorreactie op gang te brengen. In juli 2024 publiceerde het gerenommeerde Journal of Clinical
Oncology de resultaten van het onderzoek naar dendritische celtherapie.De studie, die werd uitgevoerd onder leiding van prof. Joachim Aerts en prof. Casper van Eijck, toont aan dat dendritische celtherapie effectief is, ook bij een grotere onderzoekspopulatie van patiënten die na operatie kankervrij waren. Twee derde (64%) van de deelnemers is na twee jaar nog steeds vrij van tumoren. Een zeer
veelbelovend resultaat, aangezien de kanker zonder deze behandeling meestal binnen deze periode terugkeert. Een belangrijk inzicht is ook dat dendritische celtherapie specifieke immuuncellen introduceert die zeer effectief kunnen zijn tegen tumorcellen op de lange termijn In de loop van 2024 worden in het laboratorium de eerste proefbatches oncolytische virussen gemaakt. Het gaat om tumorceldodende virussen om patiënten met alvleesklierkanker te behandelen. Anders dan dendritische cellen kunnen deze in grotere hoeveelheden gemaakt worden en voor meerdere patiënten worden gebruikt. Dankzij het ATMP-lab worden de wachttijden voor het ontwikkelen van deze virusbatches aanzienlijk korter dan nu gangbaar
is en de kostprijs kan substantieel omlaag.

Infrastructuur bij onderzoeken
Momenteel lopen er diverse projecten en onderzoeken die o.a. door Support Casper worden gefinancierd. Vroeger werden per project onderzoekers aan het project gekoppeld. Zodra het onderzoek was afgerond, vertrokken de onderzoekers weer. Daarna begin je als het ware weer van begin af aan. Met de nieuwe infrastructuur is het anders ingericht. Joachim Aerts: “Onderzoekers zijn voor langere tijd aan
onderzoeken verbonden, niet alleen binnen het Erasmus MC, maar ook daarbuiten”. Daardoor kunnen ze naast de onderzoeken, ook aan patiëntenstudies worden gekoppeld waarbij kennis van het immuunsysteem voor nodig is. Het werk is te verdelen in de groep onderzoekers waar we nu mee werken in plaats van aan één iemand. Daarom gaan de onderzoeken sneller én beter en is er nog meer vaart te krijgen achter het behandelen van patiënten.”

Wat deze manier van werken uniek maakt is dat er als het ware een stabiele infrastructuur is ontstaan. Casper van Eijck en Joachim Aerts geven leiding aan de groep onderzoekers. “Samen voeren wij
supervisie tijdens de onderzoeken en stroomlijnen dit voor het beste resultaat”, zegt Joachim Aerts.